Препознавајќи ја клучната улога на новинар(к)ите како чувар(к)и на демократијата, полицијата во Северна Македонија доби алатки и знаења за подобра заштита на медиумските професионалци/ки од закани, вознемирување и насилство – и во физичкиот и во онлајн просторот.

Во таа насока, со поддршка на заедничкиот проект на ЕУ и Советот на Европа „Заштита на слободата на изразување и слободата на медиумите во Северна Македонија (ПРО-ФРЕКС)“, Центарот за обука при Министерството за внатрешни работи организираше специјализирана обука за унапредување на капацитетите на полициските службеници/чки за заштита на новинар(к)ите и почитување на слободата на изразување – „Јакнење на капацитетите на полицијата за заштита на новинари во Северна Македонија: Фокус на безбедност, родово засновано насилство и онлајн вознемирување“. Настанот исто така ги претстави и постигнувањата на пошироката кампања на Советот на Европа „Новинар(к)ите се важни“.

Меѓу учесниците и учесничките беа високи претставници/чки и портпарол(к)и од Државната полиција, Центарот за обука на полицијата и Секторот за компјутерски криминал. Покрај нив, Регионалните сектори на полицијата беа претставени од раководството и службениците/чките за односи со јавноста, истакнувајќи ја важноста на оперативното раководство и јавната комуникација во заштитата на новинар(к)ите. Широката застапеност потврдува национална заложба за координирани институционални одговори и обезбедување поддршка за новинар(к)ите како жртви на кривични дела.

Оваа обука претставува важен чекор кон вклучување на вакви работилници во редовната и континуирана обука на полицијата, со што ќе се обезбеди долгорочен развој на капацитетите на полициските службеници/чки низ целата земја.

И покрај напредокот – рефлектиран во 36. место на Северна Македонија во Индексот за слобода на медиумите за 2024 година – загриженоста останува, особено пред локалните избори во 2025 година, кога ризикот од напади и онлајн вознемирување се зголемува. Последниот пад на 42. место во индексот за 2025 година објавен од „Репортери без граници“ потврдува дека и понатаму е потребна засилена заштита на новинар(к)ите.

На обуката се разговараше за унапредување на знаењата и вештините на полицијата за истражување и реагирање на закани против новинар(к)и, со посебен акцент на родово чувствителен и пристап ориентиран кон жртвата. Презентациите опфатија теми како што се заштита на слободата на изразување, правна рамка, родово засновано насилство и практични вежби за градење доверлива и почитувачка комуникација со медиумските професионалци/ки.

На настанот се обрати и националната контакт точка за кампањата на Советот на Европа „Новинар(к)ите се важни“, г-дин Мухамед Исмаиљи – Помошник на министерот на Оддел за односи со јавноста и стратешки прашања при Министерството за внатрешни работи на Северна Македонија, кој ги презентираше тековните напори за унапредување на безбедноста на новинар(к)ите и идни иницијативи за подигнување на свеста во земјата.

Преку оваа обука, учесниците и учесничките го продлабочија своето разбирање за стандардите на Советот на Европа, вклучително и Препораката CM/Rec(2016)4 за заштита на новинарството и безбедноста на новинарите и другите медиумски актери, и разменија добри практики за истрага на закани и обезбедување навремена институционална соработка. Особен акцент беше ставен на справување со родово специфични закани – особено кон новинарки – и борба против онлајн вознемирување преку специјализирани знаења и алатки.

Учесниците/чките ја нагласија вредноста на стекнатите практични увиди и се обврзаа дека ќе го применат знаењето за создавање побезбедна и подржувачка средина за новинар(к)ите во целата држава. Во рамки на овие напори, националната контакт точка предложи портпарол(к)ите на Регионалните полициски сектори (или назначени службеници/чки за медиуми каде што нема портпарол/ка) да бидат воспоставени како локални контакт точки на кои новинар(к)ите ќе можат да пријавуваат настани поврзани со нивната безбедност.

Обуката беше организирана во рамки на заедничката програма на Советот на Европа и Европската унија „Horizontal Facility за Западен Балкан и Турција“ и проектот „Заштита на слободата на изразување и медиумите во Северна Македонија (ПРО-ФРЕКС)“, коj го спроведува Одделението за соработка за слобода на изразување во рамките на Советот на Европа.