Türkiye’nin depremden etkilenen bölgelerinde kadınların karşılaştığı hukuki zorlukların ele alınması, afet sonrası iyileştirme politikalarında toplumsal cinsiyete duyarlı acil reformlar yapılması gerekmektedir. Bu tespit, 31 Ekim 2024 tarihinde Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Birleşmiş Milletler (BM) Kadın Birimi Türkiye Ofisi ve Avrupa Konseyi Ankara Program Ofisi iş birliğinde düzenlenen “Kadınların Deprem Sonrasında Adalete Erişimi” başlıklı konferansta ulaşılan sonuçlar arasındaydı. Kamu kurumları, uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum temsilcileri ile akademisyenler ve üniversite öğrencilerinden oluşan katılımcılar, kadınların afet sonrasında adalete eşit erişimlerinin sağlanmasına yönelik çözüm önerilerini tartıştı.
Tartışmalar, iki temel çalışmanın bulguları etrafında yürütüldü: Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan çalışma toplumsal cinsiyet dinamiklerinin adli yardıma erişimi nasıl etkilediğine odaklanırken; BM Kadın Birimi tarafından gerçekleştirilen çalışma depremden etkilenen bölgelerdeki kadınların hukuki ihtiyaçlarını ele alıyor.
Şubat 2023’te Türkiye’nin güneydoğusunda meydana gelen depremler var olan eşitsizlikleri daha da derinleştirmiş ve güvenlik ve temel hizmetler ile sosyal destek ağlarına erişim konularında özellikle kadınları ve kız çocuklarını etkilemiştir. Konferansta, bu önemli konular vurgulanırken afet sonrası iyileşme sürecinde kadınların adalete erişiminin nasıl güçlendirilebileceğine ilişkin tartışmalar yürütüldü.
Politika Geliştirme ve İş Birliği Platformu
Bu araştırmaların bulguları etrafında şekillenen konferans, toplumsal cinsiyet dinamiklerinin afet bağlamında adalete erişimi nasıl etkilediği, kamu ve sivil toplumun iyileşme sürecindeki çalışmaları ve kurumlar arası iş birliğini güçlendirme olanaklarının tartışıldığı çok paydaşlı bir platform işlevi gördü. BM Kadın Birimi Ülke Direktör Yardımcısı Zeliha Ünaldı, “Afetlere müdahalelerin ve iyileştirme faaliyetlerinin gerçekten etkili olabilmesi için, kadınların deneyim ve beklentileri, kadın liderliği ve aktif katılım yoluyla afet yönetiminin her aşamasına entegre edilmelidir” dedi. Ünaldı ayrıca, “afetler sırasında adalete erişim hakkının, hak sahipleri olarak kadınların geride bırakılmamasını, hukuk sistemi ve süreçlerinin toplumsal cinsiyet perspektifiyle incelenmesini, hukuki mekanizmaların kadınların ihtiyaçlarını karşılayıp karşılamadığının değerlendirilmesini, adalete erişimin önündeki engellerin tespit edilmesini ve bu doğrultuda sağlanan hizmetlerin sürekliliğini gerektirdiğini” vurguladı.
Avrupa Konseyi Ankara Program Ofisi’nin Operasyonlardan Sorumlu Başkanı Pınar Başpınar ise, “Kadınların ve kız çocuklarının afet sonrası yaşadıkları zorluklar, toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı politikaların ne kadar gerekli olduğunu bizlere tekrar hatırlatmaktadır. Kadınların adalete erişimini artırmak, yalnızca kadın haklarının korunması açısından değil, toplumsal eşitliğin ve adaletin sağlanması açısından da hayati bir adımdır.” ifadelerinin altını çizdi.
Konferans, depremlerin ardından kadınlar ve kız çocuklarının karşılaştığı adaletle ilgili zorlukların ortadan kaldırılmasını amaçlayan uygulanabilir tavsiyelerin tartışılmasıyla sona erdi. Bu konferansta paylaşılan görüş ve tavsiyelerin devam eden çalışmalara ışık tutması ve Türkiye'deki kadın ve kız çocukları için daha eşitlikçi bir iyileşme sürecini teşvik etmesi beklenmektedir.
Etkinlik, “Türkiye’de Kadınların Adalete Erişiminin Desteklenmesi” Avrupa Birliği/Avrupa Konseyi ortak projesi* ve BM Kadın Birimi Türkiye Ülke Ofisi tarafından düzenlenmiştir.
*“Türkiye’de Kadınların Adalete Erişiminin Desteklenmesi Projesi”, Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi’nin "Batı Balkanlar ve Türkiye için Yatay Destek Programı" başlıklı ortak programının bir parçasıdır.
En güncel gelişmeler
Flickr
