27 Kasım tarihinde Ankara’da gerçekleştirilen uluslararası konferans, Türkiye Barolar Birliğinin önemli temsilcileri ve sekiz baronun (Adıyaman, Malatya, Kahramanmaraş, Hatay, Sinop, Bilecik, Bursa, Tunceli) başkanları ile Avrupa Konseyinin, Avrupa Birliğinin ve kadınların adalete erişimi alanında çalışan kamu kurumlarının, sivil toplum kuruluşlarının, uluslararası ve diplomatik camianın temsilcilerini bir araya getirdi.

Adalete erişim, temel hakların korunması ve adaletin cinsiyet ayrımcılığı da dâhil olmak üzere herhangi bir ayrımcılık yapılmaksızın herkese etkin bir şekilde sağlanması ile bağlantılı çok yönlü bir kavramdır. Devletin adalet hizmetlerinin erişilebilirliğini, kalitesini ve hesap verebilirliğini sağlama yükümlülüğünün yanı sıra kadınların haklarını talep edebilmeleri ve savunabilmeleri için hukuki farkındalık ve okuryazarlığın teşvik edilmesini gerektirir. Bu mesajlar, 2023 yılının başından bu yana Türkiye Barolar Birliği ile iş birliği içinde yürütülen "Türkiye'de Kadınların Adalete Erişiminin Desteklenmesi" Avrupa Birliği - Avrupa Konseyi ortak projesi kapsamında, bugün Ankara'da düzenlenen uluslararası konferansın ana mesajları arasındaydı.

Adalete erişimin sağlanmasındaki en önemli unsurlardan biri, maddi imkânları veya haklarını savunma gücü olmayan kişilerin önündeki engellerin kaldırılmasına katkıda bulunan adli yardım sistemidir. Türkiye'deki pek çok kadın için adalet sistemiyle temasa geçmek ve adli yardıma erişmek zorlu ve bunaltıcı bir deneyim olabilmektedir. Ekonomik, sosyal ve kültürel engeller, kadınların haklarını eşit şekilde koruma, kanunla belirlenmiş yasal yollara başvurma ve mevcut adli yardıma erişme imkânlarını azaltmaktadır. Dolayısıyla, adli yardım avukatları da dâhil olmak üzere, hukuk profesyonellerinin bu engellerin farkında olması, kadınların adalete erişimlerinin güçlendirilmesinde eşit derecede önemlidir.

Bu kapsamda, Konferans, adli yardım sisteminin güçlendirilmesinin adalete daha iyi erişimi mümkün kılmak açısından son derece önemli olduğunu ortaya koymuştur ve Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği ve Türkiye Barolar Birliği, bu konuda birlikte çalışmaya devam edecektir. Konferans sırasında, aşağıdaki konuşmacılar, konunun önemini vurgulamışlardır:

Avrupa Konseyi Ankara Program Ofisi Başkanı William MASSOLIN, konferansın, cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadınların yaşamın her alanında güçlendirilmesine olan ortak taahhüttün bir kanıtı olduğunu ifade etti. Avrupa Konseyi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Birimi Başkanı Caterina BOLOGNESE ise, hukuk profesyonelleri tarafından kadınların adalete erişimini etkili bir şekilde sağlamak için yerel kapasite oluşturma konusunda yürütülen projenin önemini vurguladı. Aynı zamanda, hassas durumda olan veya dezavantajlı kadınların haklarını talep etmelerini ve ihlalleri bildirmelerini güçlendirme hedefinin altını çizdi. 

Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Başkanı, Büyükelçi Nikolaus MEYER-LANDURT, “Türkiye Barolar Birliği'ni tebrik ediyorum ve bu projenin kadınlara etkili hukuki yardım sağlama ve kadına yönelik şiddetle mücadele konusunda Türkiye'deki birçok avukata yardımcı olacağına inanıyorum. Kadına yönelik şiddetin ortadan kaldırılması ve kadın haklarının ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin desteklenmesi, Avrupa Birliği’nin hem kendisinin hem de ortak ülkelerinin gündemlerinde en üst sıralarında yer almaktadır." ifadelerini kullandı.

Türkiye’de yaşanan deprem felaketinin kadınların adalete erişimini daha da zorlaştırdığına dikkat çeken Türkiye Barolar Birliği Başkanı Av. R. Erinç SAĞKAN ise, “Adli yardım bir dayanışma ya da seçenek değil toplumun bütününün dezavantajlı gruplara karşı yükümlülüğüdür. Ne yazık ki bu alandaki ihtiyaçlar mevcut olanakların çok daha ötesindedir. Depremin ve sebep olduğu çok yönlü mağduriyetin boyutları düşünüldüğünde, kadınlar için bu ihtiyaç çok daha büyük boyutlara ulaşmıştır.” Ifadelerini kullandı.

Konferans kapsamında gerçekleştirilen imza töreniyle, sekiz pilot ilde hassas durumdaki kadınlara verilecek adli yardım hizmetlerinden proje kuralları ile uyumlu olanların ödemelerinin üstlenilmesine yönelik hibe programı resmi olarak başlatılmış oldu. Proje kapsamında bu hibe programı altında adli yardım hizmeti verecek avukatlara program öncesinde eğitim verilmiştir. Böylece proje, hibe programı aracılığıyla kadınların toplumsal cinsiyete duyarlı ve mağdur odaklı adli yardım hizmetlerine erişimlerinin desteklenmesine katkı sağlayacaktır. Şiddet mağdurları, mülteciler, sığınmacılar, Roman kadınlar, engelli kadınlar, kırsal kesimdeki kadınlar ve yoksul kadınlar gibi dezavantajlı durumdaki kadınların dosyalarına öncelik verilmesine özen gösterilecektir. 

Etkinlikte dile getirilen önerilerin, hayata geçirildiği takdirde, Türkiye’de kadınların adalete erişiminin güçlendirilmesine yönelik etkili mekanizmaların oluşturulması açısından bir dönüm noktası olması hedefleniyor.

Bu etkinlik, Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyinin "Batı Balkanlar ve Türkiye’ye Yönelik Yatay Destek " başlıklı ortak programı çerçevesinde yürütülen "Türkiye'de Kadınların Adalete Erişiminin Desteklenmesi" konulu projesi kapsamında düzenlenmiştir.