Ažurirana verzija kursa o slobodi izražavanja u sklopu programa HELP (Evropski program za obrazovanje pravnika u oblasti ljudskih prava) Savjeta Evrope, sada je dostupna na onlajn platformi HELP.

Kurs koji je inicijalno razvijen 2016. godine sada je ažuriran, restrukturisan i modernizovan, u saradnji sa Odjeljenjem Savjeta Evrope za informaciono društvo u okviru projekta „Sloboda izražavanja i sloboda medija u Jugoistočnoj Evropi (JUFREX)“ koji se sprovodi u sklopu zajedničkog programa Evropske unije i Savjeta Evrope „Horizontal Facility za Zapadni Balkan i Tursku II“ Doprinos ažuriranju kursa pružio je i jedan viši pravnik iz Sekretarijata Evropskog suda za ljudska prava.

 

Pozadina i cilj kursa

U kontekstu stvarne demokratije i poštovanja ljudskih prava na koje se ukazuje u preambuli Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava (EKLJP), sloboda izražavanja ima izuzetno veliki značaj. Bez širokog garantovanja prava na slobodu izražavanja koje štite nezavisni i nepristrasni sudovi nema demokratije.

U evropskom sistemu zaštite ljudskih prava, sloboda izražavanja je zaštićena članom 10. EKLJP. U isto vrijeme, međutim, sloboda izražavanja može doći u sukob sa drugim pravima koja štiti EKLJP kao što je pravo na poštovanje privatnog života, pravo na slobodu savjesti i vjeroispovijesti, itd. Taj sukob može nastati i onda kada vlasti treba da zaštite interese ili vrijednosti koji su pobrojani u članu 10. stav 2. EKLJP, kao što su nacionalna bezbjednost ili javno zdravlje. Kada se dogodi takva kolizija, Evropski sud za ljudska prava (ESLJP) uspostavlja ravnotežu kako bi utvrdio prednost jednog prava ili interesa nad drugim pravom ili drugim interesom. Prilikom uspostavljanja ravnoteže između tih sukobljenih interesa, od kojih je jedan sloboda izražavanja, uzima se u obzir važnost slobode izražavanja.

ESLJP je razvio obiman korpus sudske prakse u primeni člana 10. EKLJP. Kada odlučuju u predmetima koji se odnose na slobodu izražavanja, od domaćih sudova se traži da primjenjuju standarde koje je razradio ESLJP. Da bi oni primjenjivali te standarde moraju biti dobro upoznati s relevantnom sudskom praksom ESLJP.

Ovaj besplatni onlajn kurs HELP namijenjen je upravo tome da pomogne profesionalnim pravnicima, ali i drugim relevantnim stručnjacima i studentima univerziteta, kako bi bolje shvatili evropske standarde koji se tiču slobode izražavanja i djelotvorno primjenjivali član 10. EKLJP na nacionalnom nivou.

 

Struktura kursa

Kurs obuhvata četiri modula. Prvi modul sadrži uvod u član 10. EKLJP i osnovna načela kojima se rukovodi njegova primjena. Ostali moduli sadrže opšti pregled pristupa ESLJP rješavanju relevantnih pitanja koja se često otvaraju u polju dejstva člana 10.

Ukupna dužina kursa je oko devet sati.

Modul 1: Uvod i ključna načela

• Sloboda izražavanja u međunarodnom pravu
• Ključni pojmovi
• Ograničenja slobode izražavanja
• Pozitivne obaveze
• Zloupotreba slobode izražavanja
• Obeštećenje za povrede prava

Modul 2:

• Vrste govora zaštićene po članu 10.
• Privatnost i i kleveta

Modul 3:

• Medijska regulativa
• Sloboda izražavanja onlajn
• Sloboda izražavanja i izbori
• Zaštita izvora
• Informacije dobijene u povjerenju

Modul 4:

• Pristup informacijama
• Sloboda izražavanja i protest
• Sloboda izražavanja i sprovođenje pravde
• Sloboda izražavanja na radnom mjestu
• Sloboda izražavanja i vjeroispovijest

Na kraju svakog modula postoji kviz i sažetak modula.

Na kraju kursa, korisnik koji je uspješno pohađao kurs može da generiše i odštampa potvrdu o završenom HELP kursu.

 

Pristup kursu

Ažurirani kurs je javno dostupan na engleskom jeziku na onlajn platformi HELP. Do kraja 2020. godine biće dostupan u jezičkim verzijama namijenjenim Albaniji, Bosni i Hercegovini, Kosovu*, Crnoj Gori, Sjevernoj Makedoniji i Srbiji.

* Ovaj naziv je bez prejudiciranja statusa i u skladu je sa Rezolucijom Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija 1244 i Mišljenjem Međunarodnog suda pravde o Deklaraciji o nezavisnosti Kosova.