Novi HELP (Evropski program za obrazovanje pravnika u oblasti ljudskih prava) kurs o Zaštiti i bezbjednosti novinara je sada dostupan na onlajn platformi HELP.

Kurs je razvijen u saradnji sa Odjeljenjem Savjeta Evrope za informaciono društvo u okviru projekta „Sloboda izražavanja i sloboda medija u Jugoistočnoj Evropi (JUFREX)“ koji se sprovodi u sklopu zajedničkog programa Evropske unije i Savjeta Evrope „Horizontal Facility za Zapadni Balkan i Tursku II“.

Doprinos ažuriranju kursa pružili su predstavnici platforme Savjeta Evrope za zaštitu i bezbjednost novinara, Kancelarija komesara Savjeta Evrope za ljudska prava kao i jedan viši pravnik iz Sekretarijata Evropskog suda za ljudska prava.

Pozadina i cilj kursa

Sloboda izražavanja i slobodan protok informacija predstavljaju kamen temeljac javne debate i demokratije.

Ipak se, danas u Evropi, sloboda medija i bezbjednost novinara suočavaju sa velikim izazovima. U mnogim zemljama su novinari i drugi akteri medija suočeni sa prijetnjama kao što su cenzura, politički i ekonomski pritisak, zastrašivanje, neizvjesnost posla, zloupotreba zakona o kleveti kao i fizički napadi. Ova krivična djela su često počinjena u netolerantnom kontekstu nekažnjivosti koji podstiče recidivizam, i ima zastrašujući efekat na slobodu medija.

Na osnovu Evropske konvencije o ljudskim pravima i slučajevima Evropskog suda za ljudska prava, države članice imaju i negativne i pozitivne obaveze koje se tiču zaštite novinara. Ne samo da moraju da se uzdrže od zastrašujućih političkih izjava ili sudske prakse protiv medijskih aktera, već imaju i obavezu da im u potpunosti garantuju zaštitu zakona i pravosuđa kako bi obezbijedili povoljan ambijent za svoje novinarske aktivnosti.

Ovaj besplatni onlajn HELP kurs namijenjen je upravo tome da pomogne profesionalnim pravnicima, ali i novinarima i pripadnicima organa reda u identifikovanju i rešavanju prijetnji koje su upućene novinarima i drugim medijskim akterima.

Struktura kursa

Ukupna dužina kursa je oko 10 sati.

Kurs se sastoji od 5 modula.

Modul 1: Ključni standardi i principi

• Uvod u temu
• Sloboda izražavanja
• Novinari i drugi medijski akteri

Modul 2: Prijetnje protiv novinarstva

• Prijetnje protiv novinara
• Efekti prijetnji
• Odgovor na prijetnje

Modul 3: Pravni okvir, mehanizmi i alati

• Pravni okviri Ujedinjenih nacija, Savjeta Evrope, EU i OEBSa
• Mehanizmi i alati za zaštitu novinara, uključujući i platformu Savjeta Evrope za zaštitu novinarstva i bezbjednost novinara

Modul 4: Fizički i psihološki integritet

• Pozitivne i negativne obaveze države; sadržajna i proceduralna dimenzija obaveza države
• Kažnjavanje zločina protiv novinara i efekti kažnjavanja

Modul 5: Novinarstvo u akciji

• Prikupljanje vijesti; pristup mjestima i događajima, pristup javnim informacijama, zaštita izvora i zviždača, itd.
• Publikacije: sadržajna i proceduralna zakonodavna ograničenja
• Novinarstvo na suđenju
• Sprovođenje zakona i novinari

Na kraju svakog modula postoji kviz i sažetak modula.

Na kraju kursa, korisnik koji je uspješno pohađao kurs može da generiše i odštampa potvrdu o završenom HELP kursu.

Pristup kursu

Ažurirani kurs je javno dostupan na engleskom jeziku na onlajn platformi HELP. Do kraja 2020. godine biće dostupan u jezičkim verzijama namijenjenim Albaniji, Bosni i Hercegovini, Kosovu*, Crnoj Gori, Sjevernoj Makedoniji i Srbiji.

*Ovaj naziv je bez prejudiciranja statusa i u skladu je sa Rezolucijom Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija 1244 i Mišljenjem Međunarodnog suda pravde o Deklaraciji o nezavisnosti Kosova.